หรือกระข้างพับเสร็จช้า เร็ว ต่างกันนั้น
เป็นปัญหาที่ท่านเจ้าของรถสอบถามกับผมเข้ามามากที่สุดคำถามหนึ่ง
ในช่วงที่ผมเริ่มต้นติดตั้งอุปกรณ์พับกระจกอัตโนมัติ Po-40
ให้กับรถในประเทศไทย ในช่วงปี 2006 - 2007
ประกอบกับในช่วงเวลานั้นเริ่มมีการดัดแปลงรถรุ่นที่กระจกเป็นแบบ
“พับมือ” ให้เป็นแบบ “พับเก็บด้วยไฟฟ้า” ซึ่งเมื่อแปลงเสร็จก็จะสังเกตว่า
กระจกสองข้างนั้นพับเสร็จเร็วไม่เท่ากัน
(ก่อนหน้านี้ไม่ทราบเพราะพับด้วยมือทีละข้าง ^_^”)
หลายท่านก็มีข้อสันนิษฐานกันไปต่างๆนาๆ
แต่ที่ผมได้ยินกันหนาหูที่สุด ในช่วงนั้นก็คือ
หลายท่านเ้ข้าใจว่าเป็นเพราะสายไฟที่เดินเข้า
มอเตอร์กระจกสองฝั่งนั้นยาวไม่เท่ากัน !%!!
ข้อมูลตรงนี้จริงๆแล้วมันมีเหตุผลต้นตอที่แท้จริง
เป็นอย่างไรเดี๋ยวมาดูกันครับ
ตามปกติรถของเรานั้น ตำแหน่งของผู้ขับขี่
ซึ่งเป็นคนที่จะต้องใช้งานเจ้ากระจกมองข้างนั้น
จะไม่ได้อยู่ในตำแหน่งกึ่งกลางรถแบบรถแข่ง F1
หรือรถสปอร์ทบางรุ่นเช่น Mclaren F1 ซึ่งมีตำแหน่ง
เบาะนั่งของคนขับพิสดารจากรถทั่วไปคือ อยู่ตรงกลางรถ
ส่วนเบาะผู้โดยสารนั้นจะขนาบอยู่ทั้ง 2 ข้าง
เยื้องไปทางด้านหลังของเบาะคนขับ


นั่นคือปกติรถพวกนี้จะขับไปไหนมาไหนคนเดียว
แต่ถ้าวันไหนท่านอยากจะพาสาว ไปนั่งรถชมวิวกับท่านด้วย
โดยที่รถของท่านยังคงมีสมดุลน้ำหนักที่ดีอยู่
ก็ต้องคงจะต้องควงไปทีละสองคน ขนาบซ้ายขวา :emo_01:
ซึ่งถ้าเป็นรถที่เบาะนั่งคนขับอยู่กลางรถแบบนี้
มุมของฐานกระจกข้างทั้งสองข้าง ก็กางออกเท่าๆกัน
ดูจากมุมตกกระทบและมุมสะท้อน ในภาพประกอบ

แต่หากเป็นรถทั่วไปแล้ว ในที่ขับชิดซ้ายแบบในเมืองไทย
ตำแหน่งของเบาะคนขับจะต้องอยู่ด้านขวา (ไม่ใช่อยู่กึ่งกลาง)
ซึ่งการที่จะออกแบบให้ฐานกระจกสองข้างกางออกเท่าๆกัน
มันจะไม่สามารถปรับเนื้อกระจกด้านในให้พอดีได้
นั่นคือปรับมุมกระจกสุดๆแล้ว มุมมองที่ได้ก็ยังไม่พอดีกับการขับขี่
ในทางปฏิบัติ ฐานของกระจก ก็เลยต้องกางออกไม่เท่ากัน
โดยด้านที่อยู่ฝั่งเดียวกับคนขับฐานจะต้องกางออกมากกว่า
ส่วนด้านที่ไม่ใช่ด้านคนขับฐานกระจกจะกางออกน้อยกว่า
ซึ่งก็จะทำให้ได้มุมตกกระทบมุมสะท้อน ออกมาในตำแหน่งพอดีกับการขับได้
ทั้งๆที่คนขับอยู่เยื้องไปด้านใดด้านหนึ่ง

สำหรับของรถพวงมาลัยขวา
มุมของฐานกระจกด้านขวา กะกางออกมากกว่า ด้านซ้าย
โดยถ้าเราสมมุติให้ มอเตอร์ของกระจกทั้ง 2 ข้างหมุนด้วยอัตราเร็วคงที่เท่าๆกัน
นั่นคือสมมุติให้ในขณะพับ/กาง มุมของฐานกระจกจะกวาดเป็นองศาได้เร็วเท่าๆกัน
ในขณะที่สั่งพับ หรือ สั่งกางกระจก

กำหนดให้
A คือ อัตราเร็วในการพับของฐานกระจก หน่วยเป็น องศา/วินาที
B คือ องศาในการพับ จากพับสุดไปถึงกางสุดของกระจก หน่วยเป็น องศา
T คือ เวลาที่ใช้ในการพับ
จากความสัมพันธ์
[องศาที่พับ ]/ [ความเร็วในการพับ] = เวลาที่ใช้ในการพับ
B/A = T ...........................(1)
และจากในภาพ
B1 คือ องศาในการพับ จากพับสุดไปถึงกางสุดของกระจกซ้าย หน่วยเป็น องศา
B2 คือ องศาในการพับ จากพับสุดไปถึงกางสุดของกระจกขวา หน่วยเป็น องศา
แทนค่าลงในสมการที่ 1
B1/A = T1...........................(2)
B2/A = T2...........................(3)
จากภาพจะเห็นได้ว่า B1 < B2
และเราสมมุติให้ A เท่ากัน ดังนั้นผลหารที่ได้ T1 จึง “น้อยกว่า” T2
นั่นคือ กระจกข้างซ้ายจะใช้เวลาในการพับที่น้อยกว่ากระจกข้างขวา
สรุปเป็นคำพูดง่ายๆ ก็คือ กระจกข้างซ้ายจะพับ/กางเสร็จก่อนกระจกข้างขวา
ซึ่งก็สอดคล้างกับความเป็นจริง ซึ่งผมเจอกระจกซ้ายพับเสร็จก่อนข้างขวา
มากกว่า 98 % ครับ จะมีบ้างบางคันที่เสร็จเกือบจะเท่ากันเป๊ะ
หรือบางคันที่ข้างขวาพับเสร็จก่อน
ซึ่งกรณีหลังนี้มักจะเกิดจากมอเตอร์ข้างซ้ายหมุนช้าผิดปกติครับ
เช่นอาจเคยถูกเฉี่ยวชนมาก่อน ทำให้ความเร็วในการหมุนช้ากว่าปกติ
และในทางกลับกัน รถพวงมาลัยซ้ายฐานของมุมกระจกข้างซ้าย
ก็จะกางออกมากกว่ามุมฐานกระจกข้างขวา ทำให้รถพวงลัยซ้ายส่วนใหญ่
กระจกข้างซ้ายจะพับเสร็จช้ากว่าข้างขวา
นั่นคือเหตุผลที่หลายคนโทรเข้ามาปรึกษาผมนะครับ
ว่าจะเอากระจกของแต่ง ที่เป็นของรถพวงมาลัยซ้ายมาใส่ในรถบ้านเรา
แล้วผมก็เตือนไปทุกราย เพราะเจอปัญหากันมาแล้วหลายรายครับ
พอเอามาใส่ในรถบ้านเรา ปรับเนื้อกระจกสุดๆแล้วก็ยังได้มุมมองที่ไม่พอดี
อย่างที่ผมพูดเสมอครับ สูตรต่างๆที่นำมาคำนวณ
ผมไม่ได้นำมาใช้เพื่อประโยชน์ในการคำนวณอย่างเดียว
(ผมเองก็ไม่ได้ชอบคำนวณเท่าไหร่นะครับ)
แต่ประโยชน์ที่ได้มากกว่าคือ ความสัมพันธ์ของแต่ละตัวแปรที่เกี่ยวข้อง
ทำให้เราทราบทิศทางและแนวโน้นที่จะเกิดขึ้นมา
เมื่อมีความเปลี่ยนแปลงของตัวแปรแต่ละตัว
ย้อนกลับมาดูอีกครั้ง
จากความสัมพันธ์
[องศาที่พับ ]/[ ความเร็วในการพับ] = เวลาที่ใช้ในการพับ
B/A = T
จะทำให้เราวิเคราะห์แล้วตอบคำถามได้นะครับ ว่าทำไมรถบางรุ่น
กระจกพับเสร็จเร็วแทบจะเท่ากันทั้งสองข้าง เกือบทุกคัน
เหตุผลเป็นอย่างนี้นะครับ
ตัวแปร T ซึ่งก็คือเวลาที่ใช้ในการพับ
โดยถ้าเวลาในการพับ (T) ของกระจกด้านซ้ายและด้านขวา
มีค่าใกล้เคียงกันมากๆ ตาเราจะไม่ทันสังเกตไม่เห็นถึงความแตกต่างว่าเสร็จช้ากว่ากัน
ซึ่งปัจจัยที่จะทำให้ความแตกต่างของเวลา(T) นี้มีผลน้อย
โดยดูจากความสัมพันธ์ B/A = T นั่นก็คือ
1. มุมของฐานกระจกจากพับสุดไปถึงกางสุด สองข้างที่ต่างกันไม่มากคือกางออกเกือบเท่าๆกัน
(B1 เกือบเท่า B2) ดังนั้นผลหารออกมา T1 ก็เกือบเท่า T2 นั่นคือเสร็จเกือบๆพร้อมกัน
2. A สูงมากๆ คือมอเตอร์ทั้งสองข้างหมุนเร็วมากๆ ผลลัพธ์ที่ได้ T1 และ T2 มีค่าน้อยมาก
และผลต่างของ T1 กับ T2 ก็เลยน้อยตามไปด้วย ทำให้สังเกตว่าพับเสร็จต่างกันได้ยาก
3. อัตราเร็วในการหมุนของมอเตอร์ทั้งสองข้างไม่เท่ากัน เช่น A ของมอเตอร์ซ้าย มีค่าน้อยกว่า
เมื่อหารออกมาแล้ว ก็มีโอกาสที่ผลลัพท์จะได้ T1 เกือบๆเท่ากัีบ T2 ทั้งๆที่ มุมทั้งสองข้างกางออกไม่เท่ากัน
ผมฝากเป็นการบ้านให้คิดกันเล่นๆ ถ้ารถที่ฝากระโปรงหน้ายาวๆ
แล้วกระจกมองข้างไปแปะอยู่บนฝากระโปรงหน้า เบาะคนขับร่นถอยมาอยู่ข้างหลังมากๆ
กระจกสองข้างน่าจะมีแนวโน้มในการพับ/กางเสร็จ ช้าหรือเร็วแตกต่างหรือใกล้เคียงกัน เืมื่อเทียบกับรถปกติ